Wezwanie sądowe na Sąd Boży

 

  Czytacie „Politykę”? To jedno z tych czasopism, które nie cieszy się zbytnią popularnością w naszym prawomyślnym państwie. Ma skłonności liberalne, więc nie dziwota. Jeśli czytacie, możecie sobie darować tę notkę, jeśli nie – gorąco polecam. Ja osłupiałem po lekturze pewnego artykułu zatytułowanego „Sąd kościelny wzywa!”¹.

  Krótko. Pewna Warszawianka otrzymała wezwanie sądowe, i nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że chodziło o Warszawski Sąd Metropolitalny. Tu trzeba dodać, że ta Warszawianka mało, że nie chodzi do kościoła, to nawet nie była ochrzczona, również w żadnym innym Kościele. „Wezwanie sądowe” zawierało datę i godzinę stawienia się świadka, informację, że ma się stawić z dowodem osobistym w celu złożenia zaprzysiężonych zeznań. Jeżeli się nie stawi bez podania przyczyn, jej nieobecność zostanie uznana za nieusprawiedliwioną. Pismo kończyło się uwagą, że „według kan. 1557 KPK wezwany powinien się stawić albo zawiadomić Sąd o przyczynie swojej nieobecności” (sic!) Tu już mogę wyjaśnić przyczynę wezwania: unieważnienie małżeństwa jej koleżanki, która bez pytania o zgodę, podała naszą Warszawiankę jako świadek. Właściwie sprawa to banał, ale już nie wezwanie i jego forma. W świeckim rzekomo państwie, Sąd kościelny wzywa, wymaga zaprzysiężonych zeznań i grozi uznaniem nieobecności za nieusprawiedliwioną. Do tej pory Warszawianka (ja, Bytomianin też) żyła w przekonaniu, że podlega jurysdykcji państwa prawnego, sprawowanej przez sądy powszechne. Obowiązują ją kodeksy karny i cywilny. Teraz dowiedziała się o alternatywnym sądownictwie, gdzie zamiast paragrafów stosuje się kanony. Przez nieroztropność koleżanki znalazła się w świecie magii i cudów.

  Zastanawiające jest to, co oznacza pojęcie „zaprzysiężone zeznania”. Niewierzący świadek będzie składać przysięgę na Kodeks Prawa Kanonicznego? Albo na Biblię, która nie jest Konstytucją? A może na słowo honoru skauta? Czy za nieusprawiedliwioną nieobecność dostanie naganę z wpisaniem do akt, karę administracyjną, grzywnę jak w sądzie powszechnym? Niestety autor tego artykułu, Piotr Pytlakowski tego nie wyjaśnia, choć z drugiej strony może to i dobrze, bo zdecydowałem się zajrzeć do opisu Kodeksu Prawa Kanonicznego². A tam jest kilka ciekawych perełek w związku z pozycją świadka w procesie Sądu Metropolitarnego. Pozwolę sobie przytoczyć kilka:

- Świadkowie wiarygodni są to tacy świadkowie, którzy są godni zaufania ze względu na przymioty osobiste (nie znalazłem doprecyzowania tych przymiotów osobistych);
- Jeśli zachodzą okoliczności zmniejszające lub wykluczające możliwości percepcji człowieka, to tym samym zmniejsza się wartość dowodowa zeznań świadka (bez komentarza);
- Należy dostosować sposób przesłuchania do stopnia rozwoju przesłuchiwanego. Analogicznie należy postępować z osobami upośledzonymi umysłowo. Co do zasady nie powinny być one przesłuchiwane w charakterze świadków, jednakże, jeśli sędzia uzna to za konieczne, może na mocy dekretu wezwać je na świadków (to mi się skojarzyło z znanym cytatem z Biblii: „mówi głupi, nie ma Boga” [Ps 53, 2], co dowodzi, że głupi ateista musi występować w roli świadka na mocy kościelnego dekretu);
- Sędzia przesłuchując świadka powinien na początku sprawdzić jego tożsamość, a następnie przypomnieć mu o obowiązku mówienia prawdy zgodnie z kan. 1562 § 1 (oprócz prawa karnego obywatelu musisz znać kanony prawa kanonicznego i to bez względu na wyznanie);
- Istotną kwestią związaną z przesłuchaniem świadków są świadectwa kwalifikacyjne, o które zgodnie z kan. 1572 może prosić sędzia w razie potrzeby. Takie świadectwa są wystawiane przez proboszcza lub duszpasterza świadka. Świadectwa kwalifikacyjne zawierają trzy rodzaje pytań, tj. o religijność, moralność i prawdomówność danej osoby (jako ateista też pozostawiam bez komentarza);
- Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1960 r. i uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 1961 r. pojęcia świadka w sprawie i świadka czynu nie są tożsame (właściwie to jest najbardziej kapitalne. Sąd Metropolitarny opiera się na sądownictwie świeckim z czasów komuny);

  Oszczędzę Czytelnikom obszernej tematyki obowiązków świadka w procesach kanonicznych, choć nigdzie nie znalazłem informacji, jakie są skutki odmówienia stawienia się przed tym sądem. Ponieważ jest tam częste odniesienie do świeckiego kodeksu prawa karnego, należy wnioskować, że takie same jak w przypadku sądów świeckich. Szach-mat ateistom i niewierzącym. Będziesz przez Sąd Metropolitarny uznany za niepoczytalnego, ale to cię nie zwalnia z obowiązku stawienia się w tym Sądzie i składania zeznań pod przysięgą. Owa Warszawianka w ten sposób opisuje swoje obawy: „Obawiam się, że Sąd Metropolitalny też może zastosować wobec mnie rozwiązanie siłowe. Nie stawię się, a oni wyślą po mnie straż papieską, a może straż narodową pana Bąkiewicza albo policję”.

  A ktoś mi mówił, że daleko nam do państwa kościelnego. Przecież prawo kościelne już nas obowiązuje, bez względu na wyznanie czy jego brak. Robi się jednak jeszcze śmieszniej, ale o tym w następnej notce...

 

Przypisy:
1 - https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/2097939,1,sad-koscielny-wzywa-historia-naszej-czytelniczki.read
2 - http://www.kul.pl/files/387/public/kip_7_20_2018_nr_2/s_173_190_art_grochowska.pdf